Magdalena Krysińska – Kałużna (AI)


Sytuacja brazylijskich Indian

w raporcie Komisji Praw Człowieka brazylijskiego parlamentu


Komisja Praw Człowieka brazylijskiego parlamentu sporządziła w końcu 2003 roku raport dotyczący sytuacji ludności tubylczej tego kraju. Raport zatytułowany „Konflikty na ziemiach indiańskich” jest relacją z wizyt na terytoriach indiańskich oraz spotkań otwartych odbytych w stanach Mato Groso, Mato Grosso do Sul, Rondônia, Roraima, Pernambuco, Bahia i Santa Catarina. Jedną z przyczyn, dla które Komisja postanowiła zająć się problematyka indiańską była śmierć 23 Indian zabitych w konfliktach o ziemię w pierwszym roku rządów prezydenta Luísa Inácio Lula da Silva.

Zarówno władze stanowe, jak i federalne zniechęcały Komisję do odwiedzenia Terras Indígenas (TI) przekonując, że Indianie są niebezpieczni i nieobliczalni. W Santa Catarina członkowie Komisji byli zastraszani przez lokalnych fazendeiros (właścicieli ziemskich).

Parlamentarzyści odwiedzili m.in. Indian Xucuru w Pernambuco, (Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka zajęła się zagwarantowaniem bezpieczeństwa liderowi tej grupy), terroryzowanych przez pistoleiros Pataxó-Hă-Hă-Hăe w Bahia oraz przedstawicieli innych grup indiańskich w siedmiu TI.

Wnioski, do jakich doszła Komisja w efekcie przeprowadzonych rozmów i wizyt były m.in. następujące:

- konflikty na obszarach indiańskich spowodowane są głównie dążeniem przedstawicieli społeczeństwa nie-indiańskiego do użytkowania ziem tubylczych;

- ziemia indiańska bez homologacji (jednego z etapów przyznającego posiadanie ziemi danej grupie) jest – wg interpretacji różnych sądów i trybunałów - traktowana jak każda inna ziemia, na której można np. budować drogi;

- polityka w istotny sposób wpływa na procesy demarkacji i homologacji ziem indiańskich.

Wnioski Komisji dotyczyły również m.in. działalności FUNAI (rządowej agencji ds. Indian), szkolnictwa, opieki zdrowotnej. Raport wskazuje, iż tłem dla konfliktów o ziemie tubylcze jest korupcja, przemoc i bezkarność, gdy przestępstwa popełniane są wobec Indian.


= = = =

Streszczenie referatu wygłoszonego podczas Konferencji

Prawa człowieka a sytuacja Indian w Ameryce Łacińskiej”

Łódź, 16.12.2004